کشت و پرورش، خواص دارویی و ارزش غذایی زنجبیل

گزنه

نام علمی                         Urtica dioica

نام انگلیسی                     Nettle         

خانواده                            Urticaceae                                                                                                 

نام‌های دیگر                  گزنه کبیر، گزنه دو پایه، گزنه سفید (انجره)، گزما، گزنک و…   

گزنه بخاطر ایجاد سوزش شدید در پوست، به عنوان یک گیاه بدنام در بین مردم شناخته میشود و نمونه ­ی خوبی از گیاهانی است که در عین اینکه یک علف هرز است، ارزش بالای دارویی و غذایی دارد. این گیاه به خاطر دارا بودن مقادیر بالایی آهن، کلسیم و سیلیس در برگ خود میتواند به عنوان یک ماده غذایی مقوی به صورت چای یا سوپ باشد که برای درمان کم خونی و مشکلات روماتیسمی مفید است. اثرات ضد آلرژی برگ این گیاه نیز به اثبات رسیده است. گزنه از نظر طب قدیم ایران گرم و خشک است.

گزنه از خانواده گزنه و یکی از گیاهان دارویی مهم شناخته میشود. از گزنه به عنوان ماده­ای مدر (diuretic) (ادرارآور) و ملین یاد میشود و آن را برای مداوای زخمهای عفونی، غده­های بدخیم و بیماریهای مربوط به دستگاه تنفسی و همچنین برای معالجة روماتیسم و همچنین برگهای آن حاوی ویتامینk، تصفیه‌کنندۀ خون (blood purifie)، جلوگیری از خونریزی یا انعقادخون، پیش مادة ویتامین A (بینایی) و عناصر معدنی مانند آهن و فسفر است. گزنه مو را تقویت کرده و از ریزش موی سر جلوگیری می‌کند، حتی در بعضی از موارد موی سر دوباره می‌روید. گزنه ضد آلرژی(حساسیت)، ضد التهاب، ضد اسپاسم (ریشه)، پاک کننده ی خون برگها حاوی مقادیر فراوانی کلروفیل است. در اکثر کشورهای غربی کلروفیل استخراج شده از برگها به عنوان رنگدانه­ های طبیعی در صنایع غذایی، نوشابه­ای، آرایشی، بهداشتی کاربرد دارد. مواد مؤثرة موجود در ریشة گزنه سبب کاهش کلسترول خون و همچنین سبب کاهش ورم پروستات و ورمهای خوش­خیم میشود.

آب تره یا بولاغ اوتی

نامهای دیگر: آب تره، علف چشمه، بولاغ اوتي، شاهی آبی، ترتیزک آبی، کلشک، اوتره و ...

نام علمی:Nasturtium nasturtium-aquaticum, N. microphyllum

بولاغ اوتی به تیره شب‌بو تعلق دارد. گیاهی است علفی و پایا که از ساقه‌های خوابیده آن که عموما ضخیم و گوشت‌دار است، ریشه‌های کوچک و سفید رنگ به صورت شبکه‌ای خارج می‌شود که ارتباط آنها در نقاط مختلف زمین را باعث می‌گردد. برگهای آن متناوب و گوشت‌دار به رنگ سبز تیره و عاری از کرک است. در قسمت انتهایی ساقه آن گلهای سفید رنگی مجتمع به شکل خوشه ظاهر می‌شود که پس از آمیزش هر یک میوه‌ای به صورت خورجین و به طول 2 تا 2.5 سانتیمتر تبدیل می‌گردد. دانه‌اش قهوه‌ای رنگ مدور و واقع در دو ردیف در داخل میوه است، طول ساقه آن به تناسب شرایط محیط زندگی تفاوت می‌کنند. بطوری که در جریانهای آب کم عمق ساقه‌اش کوتاه ولی در جریانهای آب نسبتا عمیق که زلال نیز باشد از 2 متر هم تجاوز می‌کند. نمونه‌هایی از این گیاه در ارتفاعات زیاد می‌رویند. معمولا طعمی تلخ دارند و برعکس نمونه‌هایی که در اعماق زیاد آب رشد می‌کنند طعم تند خود را از دست می‌دهند. در قسمت انتهایی ساقه آن گلهای سفید رنگی مجتمع به شكل خوشه ظاهر می شود. شاهی آبی یا بولاغ اوتی سرشار از املاح و مواد معدنی و ویتامین ها از جمله ویتامین E, C , B است. میزان آهن موجود در آن نیز بیشتر از اسفناج است.